Nếu GS Ngô Bảo Châu và Bill Gates đi xin việc ở Việt Nam

Dưới con mắt của nhiều người nước ngoài, công chức Việt Nam là nghề sướng nhất. Sướng là bởi vì, như Phó thủ tướng Nguyễn Xuân phúc nói, có tới 30% công chức sáng cắp ô đi, tối cắp về, có cũng được mà không có cũng được...

Bức thư xin việc năm 18 tuổi của Bill Gates vừa được công bố rộng rãi ngày hôm qua.

Huyền thoại viết trong đơn rằng: Sẵn sàng làm việc ở bất cứ nơi đâu với chuyên ngành mong muốn là lập trình hệ thống và mức lương mong muốn là 15.000 đô la/ năm.

Nhiều người cho rằng: Bill sẽ không thể tìm được ở Việt Nam một công việc đáp ứng được những yêu cầu như thế.

Dưới con mắt của nhiều người nước ngoài, công chức Việt Nam là nghề sướng nhất. Sướng là bởi vì, như Phó thủ tướng Nguyễn Xuân phúc nói, có tới 30% công chức sáng cắp ô đi, tối cắp về, có cũng được mà không có cũng được.

Nhưng với lòng tự trọng cao, Bill không thể thản nhiên lĩnh khoản lương được "chắt ra" từ mồ hôi nước mắt đóng thuế của nhân dân; không thể nào mặc áo công chức, ngồi rung đùi nhận lương để thỉnh thoảng nhận công văn đóng dấu khẩn yêu cầu cán bộ, công an, đội đi cổ vũ bóng đá trong giờ hành chính như của UBND tỉnh Kon Tum.

Với tốc độ xử lý công việc nhanh như máy tính, Bill cũng sẽ không thể "yên ổn" nếu chọn nghề văn phòng hay nhân viên ngoại vụ - cái nghề đã gây sốc cho bí thư thành uỷ Hà Nội Phạm Quang Nghị - bởi sự chậm rãi rất đáng kinh ngạc của nó.

Cả bộ máy hùng hậu của Văn phòng UBND TP và Sở Ngoại vụ Hà Nội đã phải mất tới... 29 ngày để soạn xong một bức thư cảm ơn nước bạn Lào. Trong một guồng máy đủng đỉnh như thế, bộ óc "gắn chíp lõi kép" nhanh như điện của Bill Gates rất dễ trở thành thứ bị ruồng bỏ.

Bill cũng không thể trở thành một người hùng về lập trình và phân tích hệ thống, vì chắc chắn ông chẳng thể nào "lập trình" được lịch trình ra quán cà phê buôn chuyện bất kể thời gian nào trong giờ hành chính của nhiều công chức, như ông bí thư tỉnh uỷ Quảng Bình Lương Ngọc Bích đã vi hành để bắt quả tang.

Làm sao Bill có thể trở thành một doanh nhân dám hiến phần lớn tài sản khổng lồ của mình làm từ thiện như hiện nay, nếu năm 18 tuổi ông được nhận vào lập trình hệ thống trong một bệnh viện Việt Nam - nơi mà nhân viên y tế sẵn sàng thẳng tay rút bình oxy của một bệnh nhân cấp cứu chỉ vì bệnh nhân này chưa  đóng tiền làm thủ tục nhập viện?

Từ chuyện xin việc của huyền thoại công nghệ thông tin Bill Gates, lại nhớ đến con đường của huyền thoại toán học Ngô Bảo Châu. Sau khi nhận giải Fields danh giá, được hỏi rằng những điều gì đã góp phần làm nên thành công của Bổ đề cơ bản, GS Châu đã trang trọng nhắc đến nước Pháp và những người thầy Pháp của mình.

Nếu chỉ học tập, nghiên cứu, làm việc tại Việt Nam, rất có thể, sau 2.900 năm nữa GS Châu mới có thể hoàn thành Bổ đề cơ bản (vì để viết một bức thư cảm ơn đã mất tới 29 ngày)

Nếu làm việc và sinh sống tại Việt Nam, biết đâu đấy, giờ này, Bill đang thổi kèn cổ vũ cho một đội bóng của giải U19 - cúp Tôn Hoa Sen ở Kon Tum mà không hề biết Microsoft là "thằng cha" nào.