(Edaily.vn) - Trong ngày Tết đầu năm, người Việt Nam đều có những tục kiệng kỵ ăn uống độc đáo và người dân tộc vùng cao cũng coi trọng điều này trong tín ngưỡng tâm linh của mình.
Người Việt có câu “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành” nhưng kiêng liệu có lành không thì chưa có trường hợp cụ thể nào chứng minh được tính đúng sai của những món ăn cần kiêng kỵ đó. Tuy nhiên, điều cần phải thừa nhận rằng, do kiệng kỵ sớm đã ăn vào tiềm thức của mỗi người dân Việt Nên kiêng được trước hết rất tốt cho tâm lý.
Mực là món đại kỵ không chỉ vào dịp tết nguyên đán
Các cụ xưa nay vẫn dạy năm mới tạo nên mọi vận may và vận xui cho cả năm nên phải kiêng nhiều thứ. Và tốt nhất nên ăn những món để mang lại tinh thần phấn chấn thì sức khỏe mới tốt lên, làm ăn cũng theo đó mà thuận lợi, gia đình cũng hòa thuận, hạnh phúc hơn.
Người Bắc thường kiêng ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng và đầu năm
Người Việt với bản sắc dân tộc phong phú cũng có những bản sắc về những món ăn kiêng kỵ không nên đụng vào ngày Tết. Cả ba miền Bắc – Trung – Nam đều kiêng ăn thịt chó, ăn mực vào những ngày đầu năm vì sợ “đen” cả năm, kiêng ăn thịt vịt vì sợ tán đàn cả năm kêu quạc quạc… Người miền Trung kiêng ăn trứng vịt lộn, cá mè,… vì sợ đen đủi, hãm tài. Người miền Nam kiêng ăn tôm vì sợ đi… giật lùi như tôm, công việc sang năm sẽ lùi chứ không tiến tới, không ăn cua vì sợ ngang như cua, con cái khó dạy, công việc cũng không tiến tới được…
Bàn thờ ngày Tết, người miền Nam không bày chuối trên mâm ngũ quả vì chuối được phát âm đọc chệch là chúi (chúc xuống chứ không tiến lên).
Mâm ngũ quả miền nam
Người vùng cao cũng kiêng nhiều món ăn khác lạ mà người miền xuôi không thể ngờ tới và phía sau mỗi món kiêng đều có những tích cổ, những bí mật dòng tộc riêng.
Ở Đại Từ, Thái Nguyên người nào có vị trí quan trọng nhất, khách quan trọng nhất sẽ được gia chủ gắp cho cái đầu gà để thể hiện sự yêu mến, kính trọng nên rất kiêng gắp đầu gà cho người bậc dưới, trẻ con trong nhà. Người nào không thích ăn cũng nên để trong bát, không được bỏ ra.
Giống người miên xuôi, các dân tộc vung cao kiêng tuyệt đối thịt chó dịp Tết vì chó là vật nuôi không chỉ trung thành mà còn rất tinh khôn. Đạo Phật hướng người ta đến lòng từ bi, không sát sinh nên những người bán thịt chó phạm tội sát sinh đầu tháng phải đi chùa cầu xin trời Phật tha tội. lý do này khiến không ít người tin, làm theo và thịt chó thành món kiêng kị những ngày đầu năm, đầu tháng.
Người dân tộc Tày, Nùng trong nhà có người mất chưa qua 120 ngày thì tết cũng như ngày bình thường kiêng ăn bánh gio. Vì khi đưa người chết vào quan tài, bao giờ họ cũng đốt thóc, đốt ngô thành gio, bỏ vào quan tài dày khoảng 20 cm sau đó mới để xác lên trên, đậy quan tài lại. Người Tày, Nùng quan niệm, nếu ăn bánh gio (tro) là không biết thương người đã mất và người ăn cũng bị đánh giá là không được dạy dỗ.
Với người Tày, Nùng từ 28 tết đến hết 3 ngày Tết không bao giờ to tiếng với nhau. Trẻ con có hư cũng không được mắng chửi, chỉ nhắc nhở nhẹ nhàng. Trâu có phá nương cũng không được đánh mà chỉ đuổi đi vì quan niệm nếu đánh người, đánh vật thì mình truyền hết sinh khí cho người đó, con vật đó. Ăn cái gì cũng không được ăn tục (ăn vừa phải – số lượng ít). Người Tày, Nùng cũng kiêng chuyện khách đến nhà mời không ăn, ngay cả no bụng cũng không được từ chối , không ăn nhiều thì ăn ít. Nếu khách không ăn, chủ nhà sẽ nghĩ khách không trọng tấm lòng của họ.
Trong 3 ngày tết của người Mông, đặc biệt là người Mông ở Mộc Châu , Sơn La – xứ rau vùng Tây Bắc - có tục lệ kiêng không ăn rau. Theo giải thích, trong cả năm trời, người Mông rất vất vả nên Tết không ải phải làm gì, chỉ ăn chơi, tận hưởng thành quả làm ra cả năm trời. Trong mâm cỗ của mình, người Mông chỉ bày các món được làm từ thịt lợn, tuyệt đối không có rau xanh. Trong 3 ngày này, người Mông không mua bán, không tiêu tiền, với tín ngưỡng giữ lại của cải, tiền bạc trong gia đình, phụ nữ không được cầm kim chỉ để khâu vá để có vày lành, váy đẹp mặc cả năm.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét