Cơ hội chót của Thủ tướng

Nam Nguyên
Theo RFA

TT Nguyễn Tấn Dũng trả lời tới các đại biểu quốc hội (2013)

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã cố gắng cải thiện hình ảnh của ông với công chúng qua thông điệp “đổi mới”. Nhưng đây có thể là cơ hội cuối cùng nếu như chính phủ do ông lãnh đạo tiếp tục chỉ nói mà không làm. Nam Nguyên ghi nhận một số thông tin liên quan.

Lời hứa đầu năm của thủ tướng

Đối với những người quan tâm đến thời cuộc và có trải nghiệm về chế độ Xã hội Chủ nghĩa thì mọi sự đổi mới không thể là quyết định cá nhân của bất kỳ nhà lãnh đạo nào.

LS Trần Quốc Thuận, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội từ Hà Nội nhận định:

“Đưa những vấn đề mới, đòi hỏi những vấn đề mới như thế, tôi cho rằng đặt ra ở một vị trí như thế thì nên đấu tranh từ trong Đảng chứ không phải là hô hào. Ở Việt Nam không có câu chuyện lãnh đạo nào đứng hô hào để tranh thủ ý kiến cử tri, ý kiến nhân dân…không có cái đó mà phải có sự thống nhất.

Đó là một dấu hiệu lạ…đúng là lạ, cho nên người ta đòi hỏi là ông Thủ tướng phải điều hành kinh tế là chính; rồi phải cầm trịch trong việc đấu tranh chống tham nhũng; rồi phải triển khai chương trình của mình cụ thể; Người ta đòi hỏi cái đó nhiều hơn là chuyện đòi hỏi thay đổi thể chế chính trị, đọc cái đó thì ai cũng biết là đòi hỏi thay đổi chế độ chính trị ở Việt Nam là câu chuyện cần phải bàn một cách thận trọng.” 

Thông điệp “đổi mới” mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gởi tới quốc dân vào đầu năm 2014 xác định động lực cải cách không còn phát huy tác dụng, không đủ mạnh nên cần đổi mới thể chế, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Chưa khi nào ông Nguyễn Tấn Dũng lại hứa hẹn cho người dân nhiều quyền đến vậy, như được tham gia xây dựng chính sách, thực hiện quyền của dân để bầu cử trực tiếp, quyền tiếp cận thông tin, quyền giám sát.

Thủ tướng còn cam kết Người dân có quyền làm tất cả những gì pháp luật không cấm và sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Cơ quan Nhà nước và cán bộ, công chức chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép. Mọi quyết định quản lý của Nhà nước đều phải minh bạch. Về kinh tế Thủ tướng cam kết xóa bỏ độc quyền doanh nghiệp nhà nước, tôn trọng cạnh tranh bình đẳng và đề cập tới khái niệm Nhà nước kiến tạo phát triển, nhà nước không làm thay mà tạo điều kiện cho xã hội phát triển.

Ảnh bên: (từ trái)Cựu Đại sứ Nguyễn Trung, GS Hoàng Tụy, GS Đặng Hữu, GS Chu Hảo, TS Nguyễn Sĩ Dũng, TS Phạm Gia Minh, cựu Đại sứ Đinh Hoàng Thắng, Nguyễn Khắc Mai, Trần Đức Nguyên, Vũ Quốc Tuấn, TTK tòa soạn TT Xuân Trung, ông Nguyễn Thái Nguyên, TS Lê Đăng Doanh.

Những gì Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đưa ra trong thông điệp đầu năm 2014 quá tốt đẹp. Hoàn hảo đến mức độ mà nhiều người cho là chơi chữ, hoặc chỉ là nỗ lực sửa đổi lại hình ảnh một Thủ tướng thất bại trong điều hành kinh tế và để tham nhũng tràn lan. Tuy vậy, thông điệp Nguyễn Tấn Dũng lại được tán dương và bày tỏ nhiều hy vọng từ chính một số nhân sĩ trí thức, những người từng phê phán ông rất nặng nề trong quá khứ.

Trao đổi cùng chúng tôi, TS Phạm Chí Dũng, nhà nghiên cứu và nhà bình luận ở TP.HCM cho rằng trong Đảng và Chính quyền Việt Nam chia ra hai nhóm gọi là nhóm kiên định và nhóm lợi ích.

“ Vào năm 2012 ông Nguyễn Tấn Dũng bị dư luận chê trách và nhiều người ghét cay ghét đắng qui ông ấy là tội đồ gây ra nền kinh tế suy sụp tham nhũng chưa từng thấy. Nhưng đến đầu 2013, sau phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng không chỉ đảng viên mà còn cả nhân dân cũng suy thoái về mặt nhận thức đối với Đảng. Từ đó bùng nổ sự kiện nhà báo Nguyễn Đắc Kiên ở báo Gia đình Xã hội có thư phản ánh trên mạng rất gay gắt rất chua xót về ông Nguyễn Phú Trọng. Đột nhiên sau đó có một sự chuyển biến tư tưởng trong dân chúng một cách kỳ lạ, người ta bắt đầu suy nghĩ về nhóm kiên định nhiều hơn là nhóm lợi ích và cho đến bây giờ lại có một sự chuyển đổi màu sắc khá rõ rệt là, có một số người trước đây căm thù nhóm lợi ích thì bây giờ lại nghiêng về quan điểm là thôi thì đàng nào cũng xấu cho nên trong hai cái xấu đành phải chọn cái nào đỡ xấu hơn. Tại vì ở Việt Nam bây giờ không còn cái đặc quyền để có thể lựa chọn cái nào tốt hơn cái nào mà chỉ có thể lựa chọn cái nào đỡ xấu hơn cái nào.”

“Xin Thủ tướng cho tôi tin một lần”

Những điều TS Phạm Chí Dũng chia sẻ có vẻ được chứng minh qua thông tin báo chí. Theo ông Nguyễn Trung, cựu đại sứ nguyên trợ lý Thủ tướng Võ Văn Kiệt viết trên blog của ông: Tại cuộc gặp mặt đầu năm với báo Tuổi Trẻ ở Hà Nội, thành phần tham dự gồm nhóm 23 gồm những cựu thành viên Viện Nghiên cứu Phát triển IDS đã tự giải thể và những người thân cận Thủ tướng Võ Văn Kiệt, nhóm Minh triết phương Đông của ông Nguyễn Khắc Mai, nhóm VIDS và một số nhân vật khác…đã đạt được sự đồng thuận cao trong suốt 4 giờ thảo luận. Đó là: “ Tình hình đất nước đòi hỏi phải làm, thông điệp cho thấy Thủ tướng muốn làm thật. Khép lại mọi vướng mắc trong quá khứ, cả nước đồng lòng cùng sắn tay, nhất định làm được! Đừng thụ động chờ đợi.”

Trò chuyện với chúng tôi, TS Phạm Chí Dũng đề cập tới xu hướng đang lớn mạnh mong muốn có sự thay đổi triệt để ở Việt Nam. Ông nói:

Có lẽ trong những gương mặt hiện nay người ta thấy rằng chỉ có ông Nguyễn Tấn Dũng mới có khả năng để cải cách mà thôi. Tất nhiên từ cải cách chưa dùng tới, nếu có chỉ là cải cách kinh tế. Còn trong thông điệp của mình ông Nguyễn Tấn Dũng chưa chạm tới từ cải cách, càng chưa đụng chạm tới cải tổ và ông ta chỉ dùng từ đổi mới thể chế thôi. Đó là từ khá nhẹ nhàng đại loại như perestroika ở Liên Xô những năm 1986 khi Gorbachev bắt đầu nắm quyền và cũng nên nhắc lại perestroika chính là tâm điểm khởi nguồn điểm đã tạo nên cuộc thay đổi kinh hoàng chưa từng thấy trong thế kỷ 20 đối với một chủ nghĩa, một hệ tư tưởng, một hệ ý thức. 

Đặc biệt lại nhấn sâu vào sự kết thúc gần như trên phạm vi toàn cầu của chủ nghĩa cộng sản, trước mắt là ở Liên Xô và các nước Đông Âu. Cho nên ở Việt Nam hiện nay cũng đang có một luồng suy nghĩ một tâm lý hy vọng về việc ai đó, có thể là Nguyễn Tấn Dũng hoặc là ai đó có thể trở thành một Gorbachev hoặc một Boris Yeltsin để có thể xoay chuyển tình hình đất nước.”

Từ chỗ gần như hoàn toàn bị chán ghét mất niềm tin từ nhân dân và thành phần nhân sĩ trí thức, nay Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lại có thể khoác vào mình bộ áo đổi mới và đạt được sự ủng hộ nhất định. Nhưng có thể đây là cơ hội cuối cùng để ông trở thành một Thủ tướng đổi mới thực sự. Nói như tác giả Nguyễn Trung Chính trên Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự “Xin Thủ tướng cho tôi tin một lần” .