LÍNH VÀ QUAN MỘT THỜI

Tô Hoàng
Nhớ đồng đội nhân ngày 30 tháng Tư…

GHI CHÉP

-Cậu đã bao giờ yêu chưa ? –Có một lần Tư Lệnh hỏi anh lính công vụ.

- Về đại thể là không kịp thủ trưởng ạ! Anh lính công vụ đáp, giọng thoáng buồn.

-Tớ tin cậu! Song, nói như bọn cậu thường nói, thế cậu đã bao giờ trải qua cái tâm trạng mang máng yêu?

-Khoản này thì có đấy !Dạo ấy đơn vị tôi rút ra Quảng Bình, gọi cho oai để tập huấn,nhưng thực ra là để ăn gạo miền Bắc mà chống đói, tôi phải lòng một cô gái “nếu ai hỏi vì sao” thủ trưởng ạ.Thú thật với thủ trưởng, cái “ ra đa định vị “ chị em của tôi không đến nỗi tồi. Cô bé thật tuyệt! Kể cả vật chất lẫn tinh thần! Có điều tôi nghĩ, mang phận lính tráng ra sống vào chết, biết thế nào mà hẹn ước với thề bồi? Đòm một phát, mình hóa thành ma để con gái người ta chịu thân góa bụa à? Đêm chia tay trở vào chiến trường, cô gái khóc ghê lắm. Cô ấy oán tôi tàn ác, nhẫn tâm, không chịu ghi cho cô ấy dù chỉ là một dòng địa chỉ làng xóm. Đau lòng lắm, thủ trưởng ơi! Cực chẳng đừng, cuối cùng tôi bảo cô gái: “ Em xòe bàn tay ra. Anh sẽ viết cho em vài chữ. Nhưng chờ anh đi rồi, về nhà mới được đọc đấy !”. Cô bé thoắt vui liền. Dặn cũng bằng thừa. Đêm Quảng Bình thuở đó vì lo máy bay, pháo biển Mỹ bắn phá có ai dám đèn đóm, củi lửa gì đâu. Hẳn cô ấy phải xuống hầm đốt đèn lên mới đọc được. Lúc ấy tôi đã đi xa tít tắp rồi…Sau này tôi cứ xót sa, ân hận mãi vì cung cách đối xử với cô gái như vậy…

- Chú mày bày đặt ra chuyện quỷ quái gì thế?- Tư Lệnh sốt ruột cắt ngang.

- Tên cô gái là Phải, tên tôi là Công. Tôi viết bằng chữ in hẳn hoi: “ PHẢI + CÔNG = MUÔN NĂM ! “. Tôi làm vậy có sai không thủ trưởng? Cô bé muốn hiểu sao cũng được, phải không?

Tư Lệnh cười, quay mặt đi, lau lén giọt lệ bất chợt tứa ra ở đuôi mắt…

Một lần khác, ngồi nghỉ, sau khi vượt ngọn dốc Chưmomray, Tư Lệnh tiếp tục “ đọc chuyện đêm khuya” với anh lính công vụ:

-Cậu vẫn tự hào chiếc “ ra đa định vị “ đám chị em của cậu không tồi. Vậy nghe tớ hỏi: Điều gì ở người con gái cậu xem trọng nhất nào?

Không do dự, nghĩ ngợi lâu, anh lính công vụ đáp luôn:

-Điều quan trọng nhất người con gái phải là đàn bà!

-Ơ thằng quỷ này-Tư Lệnh tròn mắt ngạc nhiên- Thế con gái không phải là đàn bà thì là đàn ông sao?

Anh lính hóm hỉnh:

-Ấy thế đấy ! Tôi và thủ trưởng thử hình dung ra cảnh này nhé !Đánh đùng một cái tôi và thủ trưởng được ra Bắc. Chả phải nói, việc đầu tiên là tôi phải đến thăm cô Nga, con gái rượu của thủ trưởng rồi.Tôi và thủ trưởng ngồi ờ bàn nước phòng ngoài. Ở buồng trong thằng em cô Nga thức giấc bỗng khóc ré. Bà vợ của thủ trưởng đang đi đâu đó. Cô Nga bế xốc thằng em lên cất tiếng ru. Tôi và thủ trưởng nghe thấy cô Nga ru thằng em bằng bài “ hành quân xa dẫu có nhiều gian khổ..” Điểm theo là bước chân cô ấy dẫm thịch..thịch…thịch..thịch… đúng nhịp quân hành. Thử hỏi thủ trưởng, trước cảnh tượng ấy liệu tôi có “cử động” được không?..

- Thằng quỷ! Thằng quỷ! Tư Lệnh vò đầu anh chiến sỹ công vụ - Thứ nhất là tớ vào Tây Nguyên này đã 8 năm rồi, tớ làm quái gì có thằng bé còn đang ẵm ngửa?Thứ hai, tớ bảo đảm con bé Nga của vợ chồng tớ không vụng về, tộc tuệch như thế đâu. Nó giống mẹ nó, đầy nữ tính…

- Xin nêu một ví dụ?

-Ví dụ à? Nó biết nấu cơm này. Khi tra tỏi vào rau sào, nó không bao giờ thái tỏi ra mà toàn lấy dao ép tỏi, để tinh tỏi bốc mùi thơm hơn. Nó không thích gội đầu bằng xà phòng mà chỉ thích gội đầu bằng bồ kếp, nước lá sả này…Nó, nó..

-Thế hồi thủ trưởng lên đường vào Nam , cô con gái thủ trưởng bao tuổi rồi?

-Để tính đã..Nó lên 8 hoặc tính cả tuổi mụ là 9 tuổi !

-Mới từng ấy tuổi mà xét tới nữ tính e là hơi khó đấy, thủ trưởng ơi !

Tư Lệnh bỗng dưng như bị dồn vào thế bí, ông cười xí xóa.

Về cô Nga, Tư Lệnh đã kể cho anh lính công vụ nghe không biết bao nhiêu chuyện. Từ chuyện dạo mới sinh cô bé mắc chứng khóc dạ đề, đến chuyện một lần về phép tự tay ông đã nhổ chiếc răng cửa của bé Nga vứt vào gầm tủ cho chuột tha để mau mọc răng mới,chuyện ông mua sách bút đưa cô bé vào học lớp mẫu giáo.. Những chuyện vào mấy năm sau này, ví như cô bé được đeo khăn quàng đỏ, cởi bỏ khăn quàng cô bé được chuyển thẳng thành Đoàn viên thanh niên Hồ Chí Minh.Ví như cô gái rất có ý chí, bọn con trai trong lớp phải phục nể..vân vân và..vân vân..Anh lính công vụ nghe mà hiểu rõ Tư Lệnh biết được những điều như vậy nhờ vào những bức thư của bà vợ. Còn rất nhiều điều khác Tư Lệnh thêm mắm thêm muối, chủ yếu ông đựa vào trí tưởng tượng và lòng thương nhớ cô con gái yêu sống tít tắp ngoài hậu phương.

Cuối mùa mưa năm ấy, Tư Lệnh lên Chỉ huy Mặt trận họp. Cuộc tập huấn lần này bàn về phương án đánh to thắng lớn. Cuộc họp kéo dài suốt ba ngày, ba đêm. Mãi đến buổi sáng hôm thứ tư, anh lính công vụ mới được gặp lại Tư Lệnh. Hai người ríu rít, mừng rỡ như xa nhau đã lâu lắm.

-Các anh ngoài Bộ Tổng vào chuyển quà hậu phương cho tớ. Con bé gửi cả quà cho riêng cậu đây này!- Tư Lệnh đưa mắt nhìn anh lính công vụ đầy ngụ ý-Mà sao hai đứa bắt sóng nhau nhanh đến thế?. Ông lấy từ gói quà ra chiếc khăn tay vải phin nõn, góc khăn thêu hai chữ “ Quyết thắng” bằng chỉ đỏ trao cho anh lính công vụ- Còn thư của nó tâm sự với tớ đây. Đọc đi, rồi cậu “ tham mưu “ giúp tớ đấy !

Bức thư dày ba trang giấy học trò. Vẫn với nét chữ con gái mềm mại mà rắn giỏi, nghiêm cẩn hơi đổ nghiêng nghiêng về một phía. Nhìn nét chữ đoán tính người. Tư Lệnh nói cô gái này có nữ tính chắc không sai.Câu chuyện mà Tư Lệnh muốn anh lính công vụ góp ý liên quan tới một nguyện vọng của Nga. Cô gái viết:

“…Bố ơi, còn vài tháng nữa, tức cuối học kỳ này, con phải viết đơn trình bày nguyện vọng chọn ngành nghề khi con thi lên đại học. Bố thương yêu của con! Con gái bố biết rõ trong gia đình ta bố là người chịu đựng nhiều thử thách, hy sinh nhất.Vì vậy, con quyết định dành ưu tiên cho bố:Bố hãy bảo con chọn ngành nghề gì, con sẽ làm theo ý bố. Viết ngay thư gửi ra cho con! ..”

Anh lính công vụ phải nằm điều trị vết thương ròng rã gần ba tháng mới được chuyển ra Bắc.

Ngày tìm tới căn hộ trong khu tập thể quân nhân kia, điều đập vào mắt anh lính ngay là bức ảnh Sư trưởng lồng trong khung đen treo phía dưới tấm bằng “ Tổ Quốc ghi công”. Bà vợ Sư trưởng cho biết cô Nga đã đậu đại học, được cử đi du học ở nước ngoài. Anh lính công vụ nói với bà anh là chiến sỹ của ông nhiều năm, anh rất quý trọng, rất thương yêu ông.. Khi anh vừa nói những kỷ niệm đẹp về ông anh còn lưu giữ được, bà vợ Sư trưởng bỗng đưa bàn tay ra phía trước, nhẹ xua xua, nửa như muốn bảo bà đã biết hết mọi chuyện, nửa như ngăn anh đừng kể thêm gì nữa. Anh chiến sỹ công vụ ngồi chết trân nhìn mái tóc bạc, gương mặt mệt mỏi, hằn in những nén chịu của bà vợTư Lệnh. Đã mấy lần anh toan mở túi áo ngực lấy bức thư của Tư Lệnh ra trao cho bà, nhưng anh không thể làm được điều đó..

Đạn bom không giết được Tư Lệnh. Ông hy sinh trong một trường hợp thật tình cờ. Mùa khô năm ấy đơn vị có sự phối hợp của xe tăng và pháo nòng dài đã đuổi địch khỏi thị xã Tân Cảnh và căn cứ Đakto. Một buổi sáng, Tư Lệnh đi thị sát vùng vừa giải phóng. Trên chiếc xe Zeep lấy được của địch có bốn người cả thảy:Tư lệnh, Trưởng ban dân vận, lái xe và anh lính công vụ.Sớm mai, tiết trời vùng cao nguyên hơi se lạnh. Con đường lát nhựa Mỹ láng bóng như vừa được rửa nước. Bánh xe kêu vo vo. Những đôi chân đã quen lội suối, leo dốc, quen với việc thồ gùi, mang vác nặng, nay được buông thả thoải mái trong thùng xe mà ngắm nhìn con đường vun vút hiện ra phía trước mắt, lòng dạ mọi người hết sức phấn chấn, vui vẻ. Xe đang phóng nhanh, bỗng từ phía sau hàng dứa dại lấm bụi đỏ bên vệ đường một người đàn ông kéo phía sau sợi giây thép gai bỗng bổ nhào ra trước mũi xe. Tư Lệnh ngả người cướp lấy vô lăng lái ngoặt xe sang bên kia đường. Chiếc xe Zeep lật úp. Người dân kéo sợi giây thép gai được cứu thoát. Còn người ra đi lại chính là Tư Lệnh. Một bên thành xe chằn ngang lên ngực ông. Mấy phút trước lúc tắt thở, như dồn hết tinh lực, Tư Lệnh móc từ túi áo ngực một tờ giấy gấp tư trao cho anh lính công vụ, miệng thều thào:

-Muộn mất rồi..Thôi… cậu cứ gắng chuyển đến tay con gái mình!

Bức thư vẫn nằm trong túi áo anh lính công vụ thuở nào. Thêm cả chục lần nữa anh đã tới khu tập thể quân đội tìm bà vợ Tư Lệnh. Người thì bảo bà đã về quê, có người lại nói bà đã theo cô con gái vào sống ở trong Nam.Người cựu chiến binh cũng không có cách gì tìm ra cô con gái của Tư Lệnh. Nhiều năm tháng đã trôi qua. Dù anh cựu chiến binh đã giữ gìn rất kỹ, những dòng chữ trên lá thư của Sư trưởng gửi cô con gái cũng nhạt nhờ dần, tờ giấy dường như cũng sắp ải mục. Anh cựu chiến binh chỉ biết an ủi một điều: từng dòng từng dòng của lá thư ấy hầu như anh đã thuộc lòng:

“…Con gái thương yêu của bố. Bố cám ơn con vì con đã biết dành niềm vui lớn lao ấy cho bố. Bố biết khuyên con gái bố như thế nào đây?Cả đời bố, bố chỉ biết một việc đánh giặc, giải phóng quê hương.Tiến quân vào mặt trận khoa học kỹ thuật là trách nhiệm của thế hệ các con.Còn nếu con hỏi nguyện vọng của bố về nghề nghiệp tương lai của con à? Bố mong con theo học ngành vô tuyến điện.Vì sao ư? Con gái của bố có biết không, nay mai đến ngày toàn thắng, nếu bố còn sống sót trở về, khi ấy bố và mẹ con dựa lưng vào nhau, hai tấm lưng ấy sẽ thành chữ X, và X sẽ dứt khoát = O! Bố mong con thiết kế cho bố một cái máy, bố sẽ lắp vào tai mẹ và nói với mẹ con rằng: Tôi xin ngàn lần, vạn lần cám ơn bà. Vì suốt đời bà vất vả, sống xa chồng, một thân một mình lận đận nuôi con ..Chính vì sự chịu đựng, hy sinh của bà, tôi đã không trở thành một gã đàn ông bạc nhược, đớn hèn. Để tôi được đi theo một con đường đã lựa chọn .”