Cần phải 'tranh cử trong đảng'

Thấy gì từ việc Ban tuyên giáo trung ương lần đầu tiên trả lời ‘đài địch’ RFA? 

Một hiện tượng “chuyển tư tưởng” đáng chú ý là chỉ 3 tuần sau đại hội 12 của đảng cầm quyền, một viên chức cao cấp của đảng là Vũ Ngọc Hoàng, Phó trưởng Ban Tuyên Giáo Trung Ương, đã lần đầu tiên trả lời phỏng vấn đài RFA.

Trong số các đài Việt ngữ quốc tế, RFA luôn bị bị xem là “đài địch” đầu bảng. Trong một lần bắt giữ trái phép rồi hỏi cung nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng vào giữa năm 2015, Cơ quan an ninh điều tra – Công an TP.HCM – đã tuyên bố “Trả lời phỏng vấn các đài RFA, VOA, BBC… là trả lời giặc”. 

Nhưng không những trả lời “giặc”, dường như ông Vũ Ngọc Hoàng còn không né tránh những câu hỏi nhạy cảm của RFA.

Ông Vũ Ngọc Hoàng

Khi được hỏi “Đảng đã đề cập rất nhiều đến chuyện kiểm soát quyền lực, một Bộ trưởng đề cập thẳng ở đại hội chuyện độc lập giữa ba nhánh chính của nhà nước. Vậy cụ thể sẽ có gì mới trong việc kiểm soát quyền lực sắp tới?”, ông Vũ Ngọc Hoàng trả lời: “Kiểm soát quyền lực là việc nhất thiết phải làm. Đại hội 12 vừa rồi đã khẳng định như vậy. Trong đó, theo tôi nghĩ, cần thiết và quan trong hàng đầu là việc phân quyền giữa 3 nhánh lập pháp, hành pháp và tư pháp cho hợp lý nhằm bảo đảm độc lập tương đối và thực hiện kiểm soát quyền lực lẫn nhau để hạn chế tối đa các sai sót hoặc sớm phát hiện và sớm điều chỉnh khi có sai, bảo đảm xử dụng quyền lực đúng quyền hạn và đúng mục đích, không lạm quyền, không lộng quyền, không để tha hóa quyền lực”. 

Cũng là lần đầu tiên, cụm từ “độc lập tương đối” được một quan chức cao cấp của đảng áp dụng cho cơ chế kiểm soát quyền lực ba nhánh, mặc dù vẫn chưa nói thẳng về tính “tam quyền phân lập’ mà phương Tây đã áp dụng rất nhiều năm. 

Cần nhắc lại, ngay trong thời gian diễn ra đại hội 12, ông Vũ Ngọc Hoàng - đã trả lời phỏng vấn báo Người Lao Ðộng, mà theo báo này tường thuật thì ông Hoàng “tỏ ý tin tưởng nếu quyết tâm, tích cực, chủ động thì có thể tiến tới bầu trực tiếp tổng bí thư tại đại hội đảng”. 

Khi được hỏi, “Ông có cho rằng thực hiện tranh cử trong Ðảng sẽ giúp đánh giá, lựa chọn chính xác hơn những người giữ trọng trách?,” ông Vũ Ngọc Hoàng đã bộc lộ: “Tôi nghĩ về lâu dài, công tác bầu cử trong đảng nên có tranh cử để nhiều người lên trình bày phương án của mình trước đông người, nói rõ dự định nếu trúng cử vào vị trí đó sẽ làm gì... Sau đó, các ứng cử viên tranh luận với nhau một cách công khai. Ðó là một cơ chế tốt, tiến bộ, cần tích cực chuẩn bị nhằm sớm triển khai.” 

Có thể cho rằng, đây là lần rất hiếm hoi một tờ báo nhà nước dám vượt qua rào cản tuyên giáo để đặt câu hỏi về vấn đề tranh cử trong đảng mà thực chất là “tranh cử kiểu phương Tây.” Nhưng là lần đầu tiên, một quan chức có trách nhiệm và lại là lãnh đạo Ban Tuyên Giáo Trung Ương - cơ quan nổi tiếng là xơ cứng và giáo điều - không phủ nhận tính cần thiết của cơ chế tranh cử trong đảng, cho dù vẫn chưa hứa hẹn khi nào đảng Cộng Sản sẽ thực thi cơ chế này. 

Ðược xem là cánh tay mặt của tổng bí thư, phát ngôn của Ban Tuyên Giáo Trung Ương có thể mang tính “định hướng” về những việc mà đảng Cộng Sản có thể thực hiện trong tương lai. Logic có thể hình dung là nếu não trạng của ông Vũ Ngọc Hoàng có thể “chuyển” thì điều đó có nghĩa là tư duy của ông Nguyễn Phú Trọng đã có hơi hướng thay đổi. 

Lê Dung /(SBTN)