Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã hòa mình vào đất mẹ
Đúng 17h, phần mộ Đại tướng được hoàn tất, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cùng gia quyến và hàng trăm nghìn người đang có mặt ở Vũng Chùa dành một phút mặc niệm tiễn biệt ông về cõi vĩnh hằng.
16h30, từng nắm đất nhỏ được lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng gia quyến thả xuống mộ thay lời tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Vị anh hùng của dân tộc đã về cõi vĩnh hằng sau 103 mùa xuân ngụ chốn dương gian.
Nghi thức hạ huyệt bắt đầu nửa tiếng trước đó trong tiếng nhạc trầm hùng, ít phút sau phát biểu tiễn biệt của Trưởng ban Tổ chức lễ tang Nguyễn Xuân Phúc. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, các lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước cùng gia quyến và hàng trăm nghìn người dân ở bên Đại tướng trong những phút cuối cùng.
 |
Nhân dân, chiến sĩ mang theo hoa và di ảnh Đại tướng. Ông đã từ biệt dương gian, trở về với đất mẹ lúc 17h chiều 13/10 tại Vũng Chùa, Quảng Bình.
|
Đội tiêu binh chuẩn bị lễ hạ huyệt.
16h5, ban tổ chức thông báo phần mộ đã được chuẩn bị xong. Lễ hạ huyệt bắt đầu trong lúc quân nhạc tiếp tục cử hành. 10 phút sau đó, linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở sâu dưới lòng đất. Cách đó vài bước chân, bàn thờ Đại tướng cùng di ảnh cỡ lớn nghi ngút khói hương. Đoàn lãnh đạo Đảng, Nhà nước và gia quyến sau khi thắp nhang đã vòng quanh thả nắm đất xuống huyệt mộ.
Khi những nắm đất đầu tiên rơi xuống mộ, nhiều người bật khóc. Những người ở xa không có cơ hội tiến lại gần đã quỳ sụp xuống, bái vọng Đại tướng. Dọc lối mòn từ sát bờ biển đến triền núi, hương đã được ngườ dân thắp lên tự bao giờ. Tiếng chuông chùa đều đều vang lên, hòa với tiếng quân nhạc. Hòa trong biển người, các phật tử vẫn rì rầm cầu nguyện.
Những người lính áo xanh tiếp nối phần việc của mình, chuyền tay nhau những rổ đất vun đắp phần mộ Đại tướng. Vòng hoa dần được chuyển tới. Các triền đất xung quanh cũng phủ kín hoa của người dân tưởng niệm Đại tướng.
Gần 5h chiều, nhiều người trên tay cầm hoa cúc vàng, vẫn cố nán lại chờ giây phút cuối để đến bên mộ thắp hương tiễn biệt Đại tướng, trong số đó có nhiều cụ già và cựu chiến binh.
Đúng 5h, phần mộ Đại tướng hoàn tất, các lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cùng gia quyến và hàng trăm nghìn người đang có mặt ở Vũng Chùa dành một phút mặc niệm tiễn biệt ông về cõi vĩnh hằng.
Vùng đất Vũng Chùa - Đảo Yến chiều nay dường như không thể phân biệt giữa biển người và biển nước mênh mông. Hàng trăm nghìn người lặng yên, nhiều người trong số đó dâng cao di ảnh Đại tướng.
 |
Vũng Chùa chiều tiễn biệt Đại tướng.
|
15h40, đội tiêu binh kính cẩn rước linh cữu Đại tướng khỏi xe pháo trong lúc quân nhạc bắt đầu cử hành. Mười phút trước, đoàn tang lễ về tới Núi Thọ, chỉ còn cách địa điểm an táng vài chục mét. Cả biển người đang im phăng phắc bỗng thổn thức, nhào tới bên linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Xe tiêu binh gần như không nhích nổi vì lượng người đổ đến quá đông. Những tiếng khóc bật lên nức nở.
 |
Linh cữu Đại tướng tiến vào nơi an táng ở Vũng Chùa.
|
15h10, đoàn hộ tống linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tới chân núi Mũi Rồng, chỉ còn cách nơi an táng chừng 2km. Tựa vào Núi Thọ, nơi an táng Đại tướng, Mũi Rồng thuộc địa phận Thọ Sơn, Quảng Đông, Quảng Trạch, Quảng Bình. Rất nhiều người dân đang đứng ở hai bên đường chờ đón và hô to "Đại tướng! Đại tướng!". Nhiều cụ già bật khóc và gọi tên người con của quê hương. Chỉ còn 2km nữa, đoàn tiêu binh sẽ hộ tống linh cữu Đại tướng đến nơi an nghỉ cuối cùng.
Trước đó, vào lúc 14h, hơn một tiếng sau khi rời sân bay Đồng Hới, linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp mới được đưa tới cầu Sông Gianh nối hai huyện Bố Trạch - Quảng Trạch và cách Vũng Chùa - Đảo Yến gần 30 km. Hai bên bờ cầu, hơn 500.000 người dân chờ đón từ lâu, khi thấy di hài Đại tướng ai nấy chỉ chực nhoài người với theo.
 |
Linh cữu Đại tướng trên Quốc lộ 1 A, hướng về Vũng Chùa.
|
Trong số họ có nhiều học sinh, cựu chiến binh, người già, em nhỏ, phụ nữ... mang theo di ảnh, hoa. Ông Lê Đức Thương, người dân xã Hòa Trạch, huyện Bố Trạch, cho biết ông đã nghỉ làm sáng nay để đến cầu sông Gianh đón Tướng Giáp. "Cầu sông Gianh có ý nghĩa lịch sử rất lớn trong hai cuộc kháng chiến của nước ta, nên tôi muốn đón Đại tướng ở nơi đây". Còn ông Nguyễn Văn Lâm thì cầu nguyện: "Tôi rất hồi hộp chờ đón ông Giáp, mong ông về nơi siêu thoát".
Lúc 13h45, đoàn xe tang mới tới cầu Lý Hòa, thuộc địa phận huyện Bố Trạch, cách Vũng Chùa - Đảo Yến chừng 40 km. Lịch trình di chuyển chậm hơn dự kiến bởi đoàn xe liên tục bị tắc nghẽn giữa hàng trăm nghìn người dân đổ xuống lòng đường. Những người không thể đến gần linh xa cũng nhanh chóng leo lên các ngọn cây ven đường với mong muốn nhìn người anh hùng của quê hương mình lần cuối. Trong khi đó, đoàn xe chở quan khách và thân nhân vẫn tắc tại Đồng Hới, hầu như không thể vượt qua dòng người trên phố.
huyện Bố Trạch, phần lớn người ra đường tiễn Đại tướng đều mặc đồ đen. Các gia đình đều treo cờ Tổ quốc và buộc cờ rủ.
 |
Lưu thông trên cung đường từ Đồng Hới đến Vùng Chùa rất khó khăn, đường tắc cứng. Đoàn tang lễ bị chia cắt bởi dòng người. Linh xa được đoàn xe cảnh sát dẫn đường song cũng gặp nhiều khó khăn để nhích khỏi biển người.
|
Hôm nay là ngày thứ ba cả nước để tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp, cũng là ngày nhiều cảm xúc với cả triệu trái tim Việt Nam. 10 ngày tưởng niệm kể từ khi Đại tướng trút hơi thở cuối cùng, giờ đây trái tim của những người ở lại như muốn vỡ òa bởi chỉ còn ít phút nữa thôi, vị anh hùng vĩ đại của dân tộc sắp hòa vào đất mẹ.
Ngày buồn thương thứ mười hai của người dân cả nước bắt đầu bằng lễ truy điệu tại Nhà tang lễ Quốc gia số 5 Trần Thánh Tông và nối dài theo bánh linh xa chở Đại tướng qua các con phố Hà Nội. Xe tang về 30 Hoàng Diệu vào hồi 8h15 phút sáng, để Đại tướng ghé qua ngôi nhà thân thương lần cuối.
Hàng vạn người dân xếp hàng từ sáng sớm ở các ngả đường nơi xe qua. Những gương mặt thất thần đẫm nước mắt hiển hiện dọc 10 cây số lên sân bay Nội Bài.
 |
Linh cữu Đại tướng vừa được hộ tống ra khỏi TP Đồng Hới hướng về Vũng Chùa, người dân xúc động tiễn đưa.
|
Sau một tiếng bay, đoàn tang lễ từ Hà Nội đã vào tới Đồng Hới lúc 11h50 phút. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cùng Trưởng ban tổ chức lễ tang - Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ra tận chân chuyên cơ mang ATR72 mã hiệu VN103, chuẩn bị nghi thức đón Đại tướng xuống sân bay. Thường trực Ban bí thư Trung ương Lê Hồng Anh, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Đảng Tô Huy Rứa, Bộ trưởng Quốc phòng - Đại tướng Phùng Quang Thanh và Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên cũng có mặt. Chiếc chuyên cơ chở đoàn tang lễ A321 mã hiệu VN1911 đã tới từ 20 phút trước đó.
 |
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước cùng gia quyến đón linh cữu Đại tướng lên linh xa trước khi rời sân bay Đồng Hới.
|
Theo ghi nhận của phóng viên VnExpress tại sân bay Đồng Hới lúc 11h45 phút thảm đỏ đã trải dài dẫn tới vị trí máy bay ATR72 sắp đỗ. Đoàn xe tiêu binh và xe linh xa đã vào vị trí từ định sẵn từ lâu. 30 cán bộ Cảng Hàng không Miền Bắc đứng thành hàng ngang mang di ảnh Đại tướng hướng ra đường băng. Toàn bộ lãnh đạo tỉnh Quảng Bình cũng đã có mặt. Phía hàng rào sân bay rất nhiều cán bộ chiến sĩ đứng nhìn vào đường băng, nhiều người chuẩn bị sẵn điện thoại ghi lại khoảnh khắc máy bay hạ cánh. Thời tiết Quảng Bình nắng nhưng không quá nóng, khoảng 30 độ, gió nhẹ, trời quang ít mây.
Lúc 12h45 phút, đoàn xe bắt đầu rời sân bay Đồng Hới hướng ra Quốc lộ 1A để tới Vũng Chùa. Dẫn đầu đoàn hộ tống linh cữu là xe công vụ mở đường, sau đó đến đội cảnh sát giao thông, các xe tiêu binh. Xe kéo pháo chở linh cữu Đại tướng đi giữa đoàn. Khi linh cữu Đại tướng đi qua, nhiều người đang đón đã giơ tay chào theo nghi thức quân đội. Những người có mang theo di ảnh thì cố nhoài người tới gần linh cữu hơn nữa, giơ cao ảnh và hô to "Đại tướng, Đại tướng".
Đoàn xe vừa ra khỏi sân bay, hàng chục nghìn người đổ ra đường, thậm chí leo lên cây hay các tòa nhà cao tầng với mong muốn nhìn thấy linh cữu. Nhiều cha mẹ mang theo các em bé đi cùng. Họ hướng về đoàn linh xa với ánh nhìn khắc khoải. Đoàn tang lễ theo hướng Quốc lộ về thẳng Vũng Chùa với tổng lộ trình khoảng 60 km. Hàng nghìn người dân kêu khóc chạy theo xe đang chầm chậm diễu qua phố với tốc độ 30 km một giờ.
Mặc dù có lực lượng thanh niên tình nguyện và an ninh dẹp đường, nhưng dân đổ ra quá đông, đường bị tắc khiến đoàn linh xa chỉ có thể di chuyển rất chậm.Ra khỏi sân bay chừng 5km, xe chở đoàn đại biểu và các cơ quan từ Hà Nội vào đã mắc kẹt vì do người dân các địa phương đổ về rất đông. Nhiều nhà có xe ô tô cũng tập hợp đi ra nơi an táng
 |
Nơi an táng Đại tướng tại Vũng Chùa - Đảo Yến (Quảng Bình)
|
Sau các nghi thức đón tại sân bay, Linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ sân bay Đồng Hới về nơi an nghỉ Vũng Chùa sẽ di chuyển giữa hàng trăm nghìn người đứng hai bên đường. Máy bay trực thăng liên tục giám sát bầu trời. Đường vào khu an táng đã hoàn thành.
Người dân Quảng Bình sau lễ truy điệu Đại tướng sớm nay đã đổ ra đường, một số đi đến sân bay Đồng Hới để chờ đón linh cữu Đại tướng được đưa từ Hà Nội về quê; một số ra Vũng Chùa - nơi an táng Đại tướng.
Hơn 10.000 người đang đứng dưới cái nắng trưa miền Trung chờ đón ông trên đoạn đường trước sân bay. Họ đều bật dậy xôn xao khi nghe tiếng máy bay trên bầu trời.
Chị Nguyễn Thị Sang 51 tuổi, trong dòng người chờ đợi, cho biết chị sống ở Hà Nội, là người Quảng Bình như Tướng Giáp. "Tôi muốn về quê để được đưa tiễn Đại tướng trong những bước đường cuối cùng", chị nói.
Thương binh mất một chân Đào Văn Tám chống cây nạng đứng hướng về phía sân bay. Ông nói rằng năm 1990 Tướng Giáp về thăm quê, ông chỉ được đứng ở xa nhìn nên lần này nhất định phải có mặt để tiễn biệt Đại tướng.
 |
Hàng nghìn người dân Quảng Bình đứng hai bên đường ra sân bay Đồng Hới chờ đón linh cữu Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
|
Trước đó, đại diện Ban tổ chức lễ tang Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Quảng Bình cho biết, mọi công tác chờ đón linh cữu đã hoàn tất. Tại sân bay Đồng Hới, đội xe tiêu binh đã vào đội hình chuẩn bị. Linh xa đặt trên xe kéo pháo được lau rửa lần cuối.
Ở sân bay Đồng Hới, từ 9h sáng người dân đã tập trung hai bên đường để chờ đón linh cữu, trong số đó có thương binh hạng 2/4 Đào Minh Tâm, 79 tuổi. Ông Tâm mất một chân, sáng nay chống nạng đi 3 km đến UBND tỉnh Quảng Bình dự lễ truy điệu, sau đó ông đạp xe đến trước cổng sân bay đứng chờ. "Tôi nhất định phải được gặp để tiễn biệt Đại tướng lần cuối", người cựu binh nói.
Dự kiến sẽ có khoảng 210.000 người dân ở huyện Quảng Trạch, đứng hai bên đường để đón Đại tướng về Vũng Chùa. Ông Đậu Minh Ngọc, Chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch cho biết, trên chặng đường từ sân bay Đồng Hới về Vũng Chùa, linh cữu Đại tướng được đội tiêu binh hộ tống qua 7 xã trên địa bàn huyện. 5.000 di ảnh Đại tướng đã được các phát cho người dân, học sinh. Theo đại diện Ban tang lễ Quảng Bình, tỉnh đã huy động toàn bộ lực lượng công an, quân đội, thanh niên xung phong, dân quân... để đảm bảo an ninh trật tự. Máy bay trực thăng sáng nay cất cánh từ khu vực cảng Hòn La liên tục quần đảo trên bầu trời Vũng Chùa. An ninh được tăng cường xung quanh núi Rồng, nơi diễn ra lễ an táng Đại tướng, cứ vài trăm mét lại có một chốt chặn của lực lượng quân đội. Trong khi đó, ở xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, sáng nay dòng người đổ về Vũng Chùa ngày càng đông. Con đường gần 2 km từ thôn Thọ Sơn dẫn vào Vũng Chùa đêm qua đã hoàn thành sau 6 ngày thi công. Toàn bộ phương tiện máy móc xây dựng đã được điều chuyển đi nơi khác, để lại một con đường sạch đẹp, khô ráo. Đầu giờ sáng nay, Ban tổ chức lễ tang tại Vũng Chùa đã quyết định mở một cánh cửa con đường này để đáp ứng nhu cầu người dân muốn được vào tận nơi an táng Đại tướng. Tuy nhiên đến hơn 8h sáng, lượng người quá đông buộc các lực lượng chức năng phải phong tỏa lại tuyến đường.Ở làng chài Vũng Chùa dưới chân núi nơi Đại tướng an nghỉ, ngày hôm nay người dân đều nghỉ đi biển để ở nhà đón Đại tướng. Ông Mai Văn Dũng, 52 tuổi, ngư làng chài Vũng Chùa cho biết: "Chúng tôi muốn ở đây đón Đại tướng".
Nhóm phóng viên
