Hãy tha cho hai chữ "Nhân Dân"

* NGÔ MINH

Gần đây, thành phố Đà Nẵng đã có văn bản đề nghị thay cụm từ “Chủ tịch ủy ban nhân dân” thành “Thị trưởng”. Ví dụ gọi là : Thị trưởng Đà Nẵng, Thị trưởng Huế, thị trưởng Hà Nội.v.v…

Thị trưởng là cá nhân chịu trách nhiệm. Còn Chủ tịch Ủy ban nhân dân thì tập thể lấn át, chủ tịch phải làm theo ý kiến tập thể, nghĩa là cha chung không ai khóc. Mới đây khi thảo luận về việc thực thị Hiến pháp 1992, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã đề xuất không gọi là Ủy ban nhân dân … , mà gọi là Ủy ban hành chính…Hôm trước, xem ti vi, tôi thấy thông tin, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị đổi tên thành Viện công tố….

Tôi rất tán đồng với ý những cao kiến này, vì nó chính xác như khoa học, gan ruột mà rất đúng nghĩa. Gọi thị trưởng, tỉnh trưởng là xác lập trách nhiệm cá nhân, không còn “tập thể lãnh đạo nữa”. Từ mấy chục năm nay chúng ta gọi là Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Ủy ban nhân dân, mà không hiểu nó có nghĩa là gì. Ủy ban gì là Ủy ban nhân dân ? Không ai giải thích được. Rồi Viện kiểm sát nhân dân tối cao, viện kiểm sát nhân dân ( tỉnh, huyện) là cái viện chi chi?: Cái viện chuyên đi “kiểm sát nhân dân”, chứ không kiểm sát đảng, không kiểm sát nhà nước, không kiểm sát chính phủ , không kiểm sát lãnh đạo, kiểm sát cán bộ ư ? Rõ ràng nghĩa của từ không ổn. Nước ta có rất nhiều tên gọi các tổ chức, cơ quan “đèo bòng” thêm hai chữ nhân dân một cách ép uổng như thế.

Tôi biết không phải chỉ ở nước ta, mà nhiều nước “trong phe XHCN” xưa cũng gắn hai chữ “nhân dân” vào tên nước, tên các tổ chức hành chính như : Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên, Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc,…rồi thư viện nhân dân, giáo viên nhân dân, nghệ sĩ nhân dân, Tòa án nhân dân, Thư viện nhân dân.v.v.. Được vinh danh tột đỉnh thế mà nhân dân không ai sung sướng hãnh diện cả, vì nhân dân “kiếm ăn từng bữa toát mồ hôi”, thời giờ đâu mà biết cái gì là của mình hay không phải của mình? Theo tôi hiểu thì thời kỳ đang đấu tranh chống đế quốc, giành chính quyền, các Đảng CS đều thêm 2 chữ “Nhân dân” vào để tập lực lượng đông đảo trong nước đi theo mình. Điều đó rất đúng và rất có hiệu lực trong thực tế. Nhưng khi Đảng CS đã thành đảng cầm quyền,“cai trị” ( hay quản lý) đất nước rồi, thì việc cứ giữ nguyên hai chữ “Nhân dân” sau các tên gọi tổ chức hành chính trong bộ máy của mình như thế, không còn tác tác dụng nữa, mà có khi trở thành sự trớ trêu, phản cảm, nếu không dám nói là lừa bịp!. Ví dụ tên báo là Nhân dân, nhưng tôi cam đoan là 90% nhân dân không đọc, mà chỉ bí thư đảng bộ cơ sở trở lên, lãnh đạo và cán bộ lão thành mới đọc. Vì tin tức bài vở trên báo giống như công báo, không liên quan đến cuộc sông hàng ngày của dân chúng cả. Thời giờ đâu mà đọc những loại báo như thế?

Trong thể chế quân chủ, nhân dân là người “bị cai trị”, gọi là dân đen. Trong chính thể cộng hòa, họ là đối tượng “bị”/ được quản lý . Bởi vậy mà những tổ chức nhà nước có dính thêm hai chữ “nhân dân” ở đuôi như Hội đồng nhân dân.v.v..là không đúng nghĩa thật của nó. Đọc lên nghe như sự lợi dụng, nghe như sự tuyên truyền. Cách đây hơn chục năm, có một ông Tổng biên tập một tờ báo ngành ở Hà Nội đã viết và cho đăng một bài nhàn đàm bàn về hai chữ “Nhân dân” trên báo mình. Đại ý bài viết là ở nước ta nhiều tổ chức có chữ nhân dân kèm theo như Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ủy ban nhân dân, Viện kiển sát nhân dân, Tòa án nhân dân. Thư viện nhân dân…chỉ có mấy tổ chức liên quan đến tiền bạc là của Nhà nước, như : Kho bạc Nhà nước, Nhân hàng Nhà nước. Nghe nói sau khi đăng bài đàm đạo này, ông Tổng biên tập lập tức bị cách chức. Nhưng ngẫm lại, ý kiến trong bài viết của ông TBT trên là hoàn toàn chính xác. Vì sao kho bạc hay ngân hàng không được gọi là Khi bạc nhân dân, Ngân hàng ngân dân , mà lại gọi là Kho bạc/ Ngân hàng Nhà nước ? Đó là câu hỏi mà ai cũng có thể đặt ra. Trong tổ chức bộ máy hành chính một quốc gia, kho bạc hay ngân hàng không khác gì viện kiểm sát hay tòa án cả, sao nơi thì thêm chữ nhân dân, nơi lại thêm chữ “Nhà nước”? Cách gọi tên như thể làm cho người dân luôn nghĩ giống như ông Tổng biên tập nọ đã nghĩ. Nghĩa là tiền bạc thì Nhà nước phải nắm, còn cái gì không liên quan đến tiền bạc thì là “của nhân dân”. Đó là tư tưởng của bọn phản động xấu xa, bọn diễn biến hòa bình!

Dù ĐCS nhiều lần khẳng định :” Nhà nước ta là Nhà nước của dân, do dân và vì dân”, cũng không thể gắn hai chữ “nhân dân” vào sau tên các tổ chức, các danh hiệu như vậy. Rõ ràng nhân dân không bao giờ quản lý, điều khiển được các tổ chức như Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cả. Nếu nói hai chữ “nhân dân” là bản chất của bộ đội, của công an cũng không hoàn toàn đúng trong thời Đảng cầm quyền. Công an là lực lượng bảo vệ trật tự trị an xã hội, quân đội là lực lượng bảo vệ Tổ Quốc, nhiệm vụ của nó dược pháp luật quy định. Giả dụ, khi chính thể cầm quyền thối nát, phản động, bán nước cho ngoại bang, nhân dân đứng lên “lật thuyền” để bảo vệ Tổ Quốc, lúc đó, theo lệnh cấp trên Quân đội nhân dân, Công an nhân đàn áp nhân dân à ? Phản lại bản chất của mình à?.

25 năm đổi mới, hội nhập, ý nghĩa của hai chữ “nhân dân” trong tên gọi các tổ chức càng ngày càng mất tác dụng. Ví dụ một số cán bộ lãnh đạo trong “Ủy ban nhân dân’… tỉnh/ huyện/xã, lợi dụng việc thu hồi đất ruộng của dân để xây dựng khu công nghiệp, khu đô thị mới, làm sân golf.v.v..rồi chia nhau phân lô bán làm giàu. Nhân dân không chịu dời nhà thì “ Ủy ban nhân dân...” cho lính đến cưỡng chế. Khi nhân dân tụ tập kéo nhau lên trung tâm thành phố để khiếu kiện, đòi lại đất, thì “Ủy ban nhân dân” sai “công an nhân dân” đi trấn áp, bắt trói nhân dân tống lên xe , vi cho là “gây rối trật tự công công”, “chống lại chính quyền”,”chống người thi hành công vụ”…. Trong các cuộc xuống đường chống Trung Quốc xâm lấn biển đảo Việt Nam, bắt bớ, giết ngư dân Việt Nam đang đánh cá trên vùng biến của nước mình, cắt cáp thăm dò của Tàu thăm dò dầu khí của nước ta…, thì “Ủy ban nhân dân” lại sai “công an nhân dân” trấn áp, bắt bớ, tống vô tù, thậm chí đạp vào mặt nhân dân.v.v.. Các nhà tuyên huấn lập luận rằng, những cuộc xuống đường như thế dễ bị kẻ xấu lợi dụng. Nhưng kẻ xấu nào nguy hiểm hơn bọn xâm lăng đang rình rập biên cương Tổ Quốc ? Bởi thế nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm , trong bài thơ Nhân dân mới đây đã viết : “Sao lại sợ nhân dân biểu tình?”. Tất cả những cảnh tượng “ bắt bớ”, “đàn áp” nhân dân ấy không phù hợp tí nào với những tên gọi:” Ủy ban nhân dân”, “Công an nhân dân”,”Quân đội nhân dân”…

Cho nên để đảm bảo sự chính xác tên gọi, không gây sự hiểu lầm, phù hợp với một tổ chức nhà nước hiện đại , chúng tôi đề nghị bỏ hai chữ “nhân dân” khỏi các tên các tổ chức Nhà nước, chính quyền. Gọi lại các tên cho chính xác và sang trọng như : Ủy ban hành chính, Viện công tố, Thị trưởng thành phố, hoặc Chủ tịch ủy ban hành chính, hay Quân đội Việt nam, Công an Việt Nam…

Vâng, hãy tha cho hai chữ “nhân dân”!