Tiến sĩ lái gỗ

Đào Tuấn/ Lao động

Một trùm buôn gỗ từng theo học ngành y, với một trình độ “gần như không biết gì” khi mà “đi học thì thuê, đi thi thì chạy”. Bằng cao học cũng mua nốt. Chưa từng có bài báo hay công trình khoa học nào. Chưa một lần cầm tai nghe, chưa từng chích xilanh. Và anh trùm lái gỗ ấy có thể đàng hoàng trở thành một tiến sĩ y khoa, miễn là “có 200 triệu việc này mới xong”.

Đây không phải là chuyện đùa. Đây là những gì có trong một bài điều tra với nhân chứng, vật chứng hết sức rõ ràng. Thậm chí, cả kỹ nghệ để biến một anh lái gỗ thành tiến sĩ y khoa cũng hết sức rành mạch. Bài báo khoa học thì nhờ người viết thuê “đưa cho họ mấy đồng nhờ đăng bài”. Chạy để có tên trong một tổ chức phi chính phủ để hồ sơ đi lọt. Đề cương được nhờ làm. Ngay cả khi bảo vệ luận án, lỡ có không biết gì thì cũng “yên tâm, cái đó lo được”.

Và người có thể hô biến một anh lái gỗ, một viên thuốc không biết đọc tên, trở thành tiến sĩ y khoa, là đương kim Trưởng bộ môn Y học cộng đồng, Đại học Y Thái Nguyên, ông đương nhiên cũng là một... tiến sĩ.

Cách đây chưa lâu, báo chí phát hiện ra một tiến sĩ giám đốc sở lấy bằng tiến sĩ ở ĐH Nam Thái Bình Dương (Mỹ) trong khi một chữ hello không biết.

Rồi một tiến sĩ phó bí thư tỉnh ủy lấy bằng tiến sĩ, cũng ĐH Nam Thái Bình Dương, cũng Mỹ, trong chỉ 6 tháng và với giá 17.000USD.

Và đến giờ là tiến sĩ lái gỗ, với giá 200 triệu.

Cũng cách đây chưa lâu, một câu hỏi đã được đặt ra: Theo số liệu thống kê mới nhất của Bộ GDĐT, tính đến năm 2013 có 633 tiến sĩ là giảng viên các trường cao đẳng, 8.519 tiến sĩ là giảng viên các trường đại học, vậy 15.000 tiến sĩ còn lại đang ở đâu?

Câu trả lời ít hại nhất, ít nguy hiểm nhất là họ đang không làm gì. Không nghiên cứu khoa học.

Thà để cái học vị tiến sĩ chỉ để trang trí tấm danh thiếp, còn hơn những tay lái gỗ phô phang tấm bằng vào việc nghiên cứu, hoặc thậm chí...cứu người.

Trở lại với bài điều tra 200 triệu lấy bằng tiến sĩ y khoa. Dư luận thật sự đã bừng bừng phẫn nộ, chủ yếu là vì mấy chữ tiến sĩ y khoa, bởi không thể đoán biết được điều gì xảy ra khi một tiến sĩ lái gỗ hành nghề kê đơn bốc thuốc dối trá ngụy tạo trên sức khỏe và tính mạng người bệnh.

Nhưng vấn đề nghiêm trọng không phải chỉ ở chỗ đây là câu chuyện hoàn toàn có thể trở thành sự thật, mà là câu hỏi, vậy thì có bao nhiêu trong số 24.000 tiến sĩ là “những tay lái gỗ”.

Vấn đề ở chỗ, những tiến sĩ giám đốc sở, tiến sĩ phó bí thư nguy hiểm chẳng khác gì những tay lái gỗ trong y học. Bởi sự giả dối trong y học, dù phải trả bằng một cái giá đắt, thậm chí là sinh mạng người bệnh, nhưng còn dễ dàng phát hiện và chúng ít nguy hiểm hơn là những giả dối dốt nát được che đậy lấp liếm bằng quyền lực.