Bùi Quốc Triệu.
Trong lịch sử văn hiến ,giáo dục nước ta xuất hiện nhiều nhân cách tuyệt vời .Một trong số đó là Chu Văn An -Nhân cách nổi bật,sáng ngời ,tiêu biểu cho "nghề thầy" Việt Nam.
Sáng ngời tên trong văn miếu
Ông Chu Văn An sinh ra dưới triều vua Trần Thánh Tông ,tại làng Văn ,xã Quang Liệt (Nay là Thanh Liệt) huyện Thanh Trì ,Hà Nội .Thuở nhỏ Chu Văn An là người nổi tiếng học giỏi và sớm bộc lộ đức tính cao quý : Ham học ,cương trực ,liêm khiết ,thông minh ...Ông đã thi đỗ Thái học sinh (tương đương với tiến sĩ ngày nay) nhưng không ra làm quan mà về quê mở trường dạy học ,do tài năng và đức độ ,học trò theo học rất đông .Nhiều trò về sau làm quan to trong triều như Lê Quát(Tể tướng) ,Phạm Sư Mạnh v.v...
Vua Trần Minh Tông (1314-1329) ,mời ông vào cung giữ chức Tư Nghiệp Quốc Tử Giám ,dạy cho Thái Tử Vượng ,em Vua .Sau này Thái Tử lên ngôi là Vua Trần Hiến Tông (1329-1341).Đến thời Trần Dụ Tông (1341-1369) ,triều đình suy đồi ,vua quan ăn chơi sa đọa .Trước tình cảnh đó ,ông dâng "Thất trảm sớ "(Sớ xin chém bảy gian thần),nhưng không được chấp nhận ,ông "Treo ấn từ quan",ẩn cư núi Phượng Hoàng ,xã kiệt Đặc ,huyện Chí Linh ,tỉnh Đông( Tỉnh Hải Dương).Tại đây,ông sống một cuộc đời thanh bạch và tiếp tục dạy học .Khi mất nhà nước phong kiến quyết định đưa ông vào thờ tại văn Miếu Quốc Tử Giám.
Người Thầy kiệt xuất
Rất khác với nhiều nhà nho ,Chu Văn An thi đỗ nhưng không ra làm quan ,khi được triệu vào cung thì ông chỉ làm" quan dạy học".Có thể nói rằng cả cuộc đời ,ông chỉ làm một nghề duy nhất : Dạy học.
Ông soạn ra bộ "Tứ thư thuyết ước".Đây là bộ sách được coi như sách giáo khoa giảng dạy về nho giáo ,thể hiện tinh thần dân tộc và tính sáng tạo to lớn của người Việt.Bộ sách được người đời sau đánh giá rất cao: Khác xa "Tống Nho" và còn đi trước cả Dương Vương Minh thời Minh bên Trung Quốc.
Chu Văn An đào tạo được nhiều danh sĩ cho đất nước,trong đó có Thái Tử Vượng về sau là một ông Vua tốt .Huyền tích quê ông còn kể lại :Con trai Vua Thủy Tề cũng theo học ông và đã hy sinh thân mình làm mưa cho dân làng vì thầy dạy yêu cầu .Điều đó nói lên nhân cách và tài năng giáo dục của ông không chỉ tạo ra những "Vua tốt ,tôi hiền" ,mà còn cảm hóa được cả quý thần làm lợi cho dân ,cho nước.Trần Nguyên Đán ,một đại thần của nhà Trần đã ngợi ca: "Bể học xoay chiều sóng,phong tục trở nên thuần hậu.Trường lớn trong nước được thầy dạy như Bắc Đẩu,Thái Sơn".
Không bàng quan với thời cuộc.
Tuy dạy học, nhưng Chu Văn An luôn quan tâm đến thời cuộc và trách nhiệm với nước nhà rất cao .Đó là một nhà nho yêu nước ,thương dân.Học trò cũ của ông khi làm quan trong triều vẫn đến hỏi ý kiến của ông và nhận được những lời khuyên hữu ích .
Với tinh thần khẳng khái ,không sợ chết qua "Thất trảm sớ" ,dám nói thẳng để khuyên can Vua ,lên án kẻ gian thần ,ông đã thể hiện" Tấc lòng chưa thể như tro nguội" trước vận mệnh của đất nước .Nhà bác học Lê Quý Đôn coi ông là bậc "Thánh cao nhất" trong các "Thánh" Việt nam .
Nhân cách và tài năng của "nhà giáo " Chu Văn An sáng mãi trong lịch sử giáo dục và văn hiến Việt nam .Ông thật xứng đáng
" Đứng đầu các nhà nho,làm rường cột cho đạo ấy ,ghét ác ,trừ gian ,lẫm liệt một thời chính khí ,giúp dân giữ nước ,bàng bạc muôn thuở anh linh "(Sắc phong năm 1784).Phan Huy Chú viết về ông "Học nghiệp thuần túy ,tiết tháo cao thượng ,làng nho nước Việt ,trước sau chí có một ông..." Nhân dịp ngày 20 -11 năm 2012 viết lại bài này biết đâu cũng có những người làm thầy thời nay đọc suy ngẫm và học tập được chút nào tính cách ,đạo đức của thầy giáo Chu Văn An sống cách đây đã hơn 700 năm về trước ,có được :" Bách trảm sớ".Làm trong sạch đội ngũ Đảng cộng sản nước ta hiện nay cho dân nước Việt được nhờ!.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét