Cụ Phan Thư, Phan Cự người làng Vân Hải
Một thời nuôi Cả Huynh con trai Phan Bội Châu.
 |
| Rú mồng Gà Núi Hồng Lĩnh thuộc Cổ Đạm |
Cụ Phan Bội Châu cưới bà Thái Thị Huyên con ông Thái văn Giai người Yên Thành năm 1888 ,hơn tám năm sống cùng nhau bà chưa sinh cho ông được đứa con nào .Năm đời nhà họ Phan của cụ đều độc đinh do đó đến năm 1896 cụ Phan cưới bà vợ hai người Nam Đàn tên là Phan Thị Em .Năm 1901 bà Em sinh được một người con trai đặt tên là Phan Nghi Đệ * ,bốn năm tiếp theo 1904 bà Huyên cũng sinh cho ông một người con trai nữa là :Phan Nghi Huynh **.Dù sinh sau nhưng vì Nghi Huynh là con bà vợ cả theo nề nếp gia phong Nghi Huynh vẫn được làm anh của Nghi Đệ và mọi người thường gọi là CẢ HUYNH. Năm 1905 sau khi thành lập hội Duy Tân,trước lúc xuất dương sang Nhật,cụ Phan lo lắng đề phòng tai biến có thể xảy đến cho gia đình mình nên cụ đã làm đơn ly dị đưa cho hai bà vợ để chính quyền sở tại khỏi làm phiền hai bà đồng thời ông cũng đưa cả Huynh sang Tả Ao huyện Nghi Xuân Hà Tĩnh nhờ bạn là Hồ Thức Tự che dấu ,cưu mang ,trước lúc chia tay cụ Phan đã tặng bạn mình mấy câu thơ:
Thế sự như nay đã rõ rồi
Đá ,vàng âu cũng đổ mồ hôi
Trông lên Hồng Lĩnh ,mây tuôn ngược
Ngó xuống Lam Giang nước chảy xuôi
Còn đất ,còn trời còn vũ trụ
Còn tình,còn nghĩa hãy còn tôi
Ai về nhắn với phường trung nghĩa
Cuộc thế chờ ta,nỡ lẽ ngồi.
Ông bà Tự nuôi cả Huynh được hai năm sợ bị lộ đưa xuống nhà tiến sĩ Nguyễn Mai ở Tiên Điền gửi cho yên tâm vì uy tín đức độ của cụ Nghè sẽ không cho phép quan chức ,lý dịch xoi mói nhưng cũng thời gian này các quan lại Nam Triều đang để mắt và ra sức lôi kéo cụ Nghè Mai ra làm quan.Cụ Nghè Mai lực bất tòng tâm không thể cùng cụ Phan đi cứu nước đành phải ở lại nên cụ cự tuyệt chốn quan trường ở nhà dạy học.Môn sinh của cụ rất đông ,thời kỳ này cụ cũng cải tên cho cả Huynh là Nam,con trai thứ của mình là Đàn ,trong lúc cả Huynh đang háo hức học chữ thì cũng là lúc quan huyện Nghi Xuân bắt đầu bóng gió cụ Nghè ,sợ nguy hiểm đến tính mạng của cả Huynh cụ Nghè Mai đã bí mật trao cậu cả Huynh cho một học trò thân tín của mình là : PHAN THƯ người làng Vân Hải xã Cổ Đạm ở một vùng vắng vẻ gần chân núi Hồng Lĩnh xa huyện lỵ, con mắt dòm ngó của bọn tay sai. Ô Phan Thư là người trọng nghĩa được thầy học ủy thác nên đã nuôi dấu cậu cả Huynh rất chu đáo.Ông biết đây là việc quốc sự trọng trách này chẳng khác bề tôi phò ấu chúa.Nuôi cậu Huynh được 5 năm ông Thư phải làm Bang tá nên lại giao cậu Huynh cho người em trai của mình là PHAN THỤY chịu trách nhiệm nuôi dạy vì vậy mà cậu Huynh đã thực sự trưởng thành ,khỏe mạnh và hoạt bát .Do công của ông Thư đối với gia đình mình nên sau này vào năm 1931 tại Huế cụ Phan đã xin cho con trai của ông Thư là Phan Thức Tao vào học ở trường Quốc Tử Giám tốt nghiệp năm 1936 được làm thừa phán .Tháng 8 năm 1945 chính quyền về tay nhân dân ông Bang Cự tức là Phan Thụy bị bắt ,con trai ông đã sang thành phố Vinh gặp cậu cả Huynh lúc này đang là ủy viên lâm thời tỉnh Nghệ An để cầu cứu .Cậu Huynh nhớ ơn nghĩa nuôi dạy mình ngày trước của hai anh em ông bang Thư ,bang Cự đã không ngần ngại viết thư cho chủ tịch UBND lâm thời tỉnh Hà Tĩnh lúc đó là : Trần Hữu Duyệt đề nghị tha cho ân nhân của mình .Ông Duyệt thông cảm với tấm lòng nhân hậu của cậu Huynh đã xem xét rồi tha cho ông bang Cự . Như vậy hai anh em Phan Thư ,Phan Cự đã nuôi con trai cả Huynh của cụ Phan Bội Châu mãi đến tận năm 1923 mới đưa lên nhà cụ Lê Duy Hy là anh trai của của ông Lê Duy Đại nguyên bí thư huyện Nghi Xuân để học quốc ngữ và năm 1925 vợ cụ Phan Bội Châu mới từ Nam Đàn sang Nghi Xuân đưa cậu Huynh về thành phố Vinh. ( Theo Internet).
* Ông Nghi Đệ .Có một con Trai tên : Phan Thiệu Cơ là Đại tá quân đội về hưu sống ở sài gòn.
** Ông Nghi Huynh có hai vợ 6 người con .Hiện nay Ô Phan Viết Hồ đang sống ở Tôn Thất Tùng Hà Nội.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét